Coronacrisis zorgt voor samenwerking tussen Antwerpenaren, MAS en FelixArchief
Mondkapjes, lege straten, spandoeken om de zorgsector te steunen, aanwijzingen om afstand te houden, buiten aanschuiven bij winkels, niemand had verwacht dit ooit te zullen meemaken. De coronacrisis verandert ons leven en onze stad drastisch.
Na verschillende initiatieven in binnen en buitenland rond het belang van het documenteren van de impact van de coronacrisis op de bevolking, deden MAS en het FelixArchief samen een oproep. Een goed idee. Het MAS verzamelt objecten zoals mondmaskers, spandoeken en vlaggen, het Stadsarchief archiefstukken zoals dagboeken, foto’s en websites. De focus ligt hier op het documenteren van het uitzicht en het leven in de stad.
Na verschillende initiatieven in binnen en buitenland rond het belang van het documenteren van de impact van de coronacrisis op de bevolking, deden MAS en het FelixArchief samen een oproep. Een goed idee. Het MAS verzamelt objecten zoals mondmaskers, spandoeken en vlaggen, het Stadsarchief archiefstukken zoals dagboeken, foto’s en websites. De focus ligt hier op het documenteren van het uitzicht en het leven in de stad.
Spandoeken van burgers en organisaties geschonken aan en bewaard door het MAS
©Celine van der Raaij, 5 april 2020, Merksem
Historisch onderzoek en herinnering
Doel is deze ingrijpende periode te documenteren om ze in de toekomst te kunnen herinneren en onderzoeken.
Sofie De Ruysser (Musea en Erfgoed): “Toen het corona-virus zorgde voor de lockdown, veranderde plots het leven van iedereen. Op zo’n moment word je je plots erg bewust dat erfgoed niet alleen iets is uit het verleden, maar ook vandaag ontstaat. Als we willen dat men later deze periode begrijpt, dan moeten we samen met de Antwerpenaren documenteren hoe hun leven er nu uitziet.”
Giovanna Visini (archivaris private archieven FelixArchief): “De digitale stukken komen op onze website. Zo kunnen mensen ze ook van thuis uit raadplegen. Ook het MAS zet zijn collectie online. We bekijken hoe we het ingezamelde materiaal in de toekomst nog met een breed publiek kunnen delen.
Leen Beyers (collectieverwerving MAS): “Voor een concreet project is het nog te vroeg. Bedoeling is in elk geval dat we later samen deze crisis kunnen herinneren. En historici zullen ons materiaal kunnen gebruiken voor toekomstig onderzoek. Binnen enkele maanden zetten we de ingezamelde objecten en verhalen alvast online op een kaart “
Doel is deze ingrijpende periode te documenteren om ze in de toekomst te kunnen herinneren en onderzoeken.
Sofie De Ruysser (Musea en Erfgoed): “Toen het corona-virus zorgde voor de lockdown, veranderde plots het leven van iedereen. Op zo’n moment word je je plots erg bewust dat erfgoed niet alleen iets is uit het verleden, maar ook vandaag ontstaat. Als we willen dat men later deze periode begrijpt, dan moeten we samen met de Antwerpenaren documenteren hoe hun leven er nu uitziet.”
Giovanna Visini (archivaris private archieven FelixArchief): “De digitale stukken komen op onze website. Zo kunnen mensen ze ook van thuis uit raadplegen. Ook het MAS zet zijn collectie online. We bekijken hoe we het ingezamelde materiaal in de toekomst nog met een breed publiek kunnen delen.
Leen Beyers (collectieverwerving MAS): “Voor een concreet project is het nog te vroeg. Bedoeling is in elk geval dat we later samen deze crisis kunnen herinneren. En historici zullen ons materiaal kunnen gebruiken voor toekomstig onderzoek. Binnen enkele maanden zetten we de ingezamelde objecten en verhalen alvast online op een kaart “
©Thomas Heuser, lege tram, 30 maart 2020
Anders werken in coronatijden
Sofie De Ruysser (Musea en Erfgoed): “Ook de medewerkers van de stad Antwerpen moeten tijdens deze coronacrisis maximaal thuis werken. Elkaar raadplegen of samen overleggen, gebeurt dus online of direct telefonisch. De collecties van het FelixArchief en MAS bevinden zich op een andere locatie, dus we zouden hoe dan ook moeten afspreken. De grote uitdaging in een stad als Antwerpen ligt hem er vooral in om te weten wat er aan de andere kant van de stad gebeurt. Als je door de lockdown in je eigen buurt moet blijven, hoe weet je dan welke impact de corona-maatregelen hebben aan de andere kant van de stad, bijvoorbeeld aan de Nederlandse grens of op Linkeroever? Naast het persbericht, spreken we hiervoor partners en collega’s uit de negen districten aan. Tegelijkertijd zien we een goede respons: het is fijn te zien hoe burgers archieven maken en hoe we daar met de archief- en museumwereld verder zorg voor kunnen dragen.”
Leen Beyers (collectieverwerving MAS): Verzamelen rond corona is echt actief en actueel verzamelen. Meestal verzamelen we in het MAS op een meer passieve manier, met name door het beoordelen van alle aanbiedingen. Recent gingen we over tot actief verzamelen, onder meer over bedevaart, buurtwinkels en migratie. Maar echt actueel verzamelen, dat is nieuw. We zullen lessen kunnen trekken uit dit project. Zo beseffen we al dat we erop moeten letten om met onze verzamelactie de maatschappelijke dynamiek niet te verstoren. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat mensen of organisaties die ons hun spandoek willen schenken, dat spandoek onmiddellijk af hun gevel halen.
Giovanna Visini (archivaris private archieven FelixArchief): Vòòr deze crisis bestond mijn werk voornamelijk uit het beschrijven van familie- ,verenigings- en bedrijfsarchieven. De afgelopen maanden daarentegen ligt de focus op corona-gerelateerde stukken. Dit is anders dan wat ik doorgaans verwerk. Deze periode valt misschien nog het best te vergelijken met de griepepidemie van 1917 en de cholera-uitbraak van 1866. Al bewaren we over deze periodes voornamelijk ambtelijke stukken. Persoonlijke verhalen en getuigenissen zijn enorm waardevol en vertellen soms veel meer. Ze vullen de stedelijke archieven aan en maken de geschiedenis tastbaar en levendig. Voorlopig kreeg het archief vooral foto’s, filmpjes, websites en facebookpagina’s aangeboden. We hopen nog op het verwerven van dagboeken. Het positieve aan de crisis is het ontstaan van dit nieuw project in samenwerking met de collega’s van andere stadsdiensten. Het enthousiasme bij de Antwerpenaren die hun bijdrage willen leveren aan het collectieve geheugen van deze stad werkt inspirerend.
Sofie De Ruysser (Musea en Erfgoed): “Ook de medewerkers van de stad Antwerpen moeten tijdens deze coronacrisis maximaal thuis werken. Elkaar raadplegen of samen overleggen, gebeurt dus online of direct telefonisch. De collecties van het FelixArchief en MAS bevinden zich op een andere locatie, dus we zouden hoe dan ook moeten afspreken. De grote uitdaging in een stad als Antwerpen ligt hem er vooral in om te weten wat er aan de andere kant van de stad gebeurt. Als je door de lockdown in je eigen buurt moet blijven, hoe weet je dan welke impact de corona-maatregelen hebben aan de andere kant van de stad, bijvoorbeeld aan de Nederlandse grens of op Linkeroever? Naast het persbericht, spreken we hiervoor partners en collega’s uit de negen districten aan. Tegelijkertijd zien we een goede respons: het is fijn te zien hoe burgers archieven maken en hoe we daar met de archief- en museumwereld verder zorg voor kunnen dragen.”
Leen Beyers (collectieverwerving MAS): Verzamelen rond corona is echt actief en actueel verzamelen. Meestal verzamelen we in het MAS op een meer passieve manier, met name door het beoordelen van alle aanbiedingen. Recent gingen we over tot actief verzamelen, onder meer over bedevaart, buurtwinkels en migratie. Maar echt actueel verzamelen, dat is nieuw. We zullen lessen kunnen trekken uit dit project. Zo beseffen we al dat we erop moeten letten om met onze verzamelactie de maatschappelijke dynamiek niet te verstoren. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat mensen of organisaties die ons hun spandoek willen schenken, dat spandoek onmiddellijk af hun gevel halen.
Giovanna Visini (archivaris private archieven FelixArchief): Vòòr deze crisis bestond mijn werk voornamelijk uit het beschrijven van familie- ,verenigings- en bedrijfsarchieven. De afgelopen maanden daarentegen ligt de focus op corona-gerelateerde stukken. Dit is anders dan wat ik doorgaans verwerk. Deze periode valt misschien nog het best te vergelijken met de griepepidemie van 1917 en de cholera-uitbraak van 1866. Al bewaren we over deze periodes voornamelijk ambtelijke stukken. Persoonlijke verhalen en getuigenissen zijn enorm waardevol en vertellen soms veel meer. Ze vullen de stedelijke archieven aan en maken de geschiedenis tastbaar en levendig. Voorlopig kreeg het archief vooral foto’s, filmpjes, websites en facebookpagina’s aangeboden. We hopen nog op het verwerven van dagboeken. Het positieve aan de crisis is het ontstaan van dit nieuw project in samenwerking met de collega’s van andere stadsdiensten. Het enthousiasme bij de Antwerpenaren die hun bijdrage willen leveren aan het collectieve geheugen van deze stad werkt inspirerend.
©Thomas Heuser, Meir, 15 mei 2020
|
©Freija Wouters, Provinciestraat, 15 april 2020
|
© Marc Bauwens, Merksem, 26 april 2020
|
Samenwerking
De crisis biedt ons kansen tot samenwerking tussen ons en de Antwerpenaar. Mensen laten ons weten wat ze willen schenken via coronacrisis_archief@antwerpen.be. MAS en Felixarchief bekijken de voorstellen en maken een selectie. Als het om objecten gaat zoals spandoeken of mondmaskers, maakt het MAS een afspraak voor overdracht. We behandelen alles als een schenking. Soms komen er voorstellen binnen die niet Antwerps zijn of geschikter zijn voor andere instellingen zoals bijvoorbeeld het Letterenhuis of de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Die sturen we dan door naar de collega’s van andere steden of diensten. Het is daarbij altijd fijn om de initiatieven van musea en archieven in andere steden te volgen, dit kan inspirerend werken.
De crisis biedt ons kansen tot samenwerking tussen ons en de Antwerpenaar. Mensen laten ons weten wat ze willen schenken via coronacrisis_archief@antwerpen.be. MAS en Felixarchief bekijken de voorstellen en maken een selectie. Als het om objecten gaat zoals spandoeken of mondmaskers, maakt het MAS een afspraak voor overdracht. We behandelen alles als een schenking. Soms komen er voorstellen binnen die niet Antwerps zijn of geschikter zijn voor andere instellingen zoals bijvoorbeeld het Letterenhuis of de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Die sturen we dan door naar de collega’s van andere steden of diensten. Het is daarbij altijd fijn om de initiatieven van musea en archieven in andere steden te volgen, dit kan inspirerend werken.
Draaiboek voor de toekomst
Om in de toekomst snel te kunnen handelen in bijzondere situaties zullen we onze best practices bundelen in een draaiboek voor actueel verzamelen. Deze praktische tips kunnen dan dienen als werkinstrument bij een gelijkaardige situatie, dit hoeft niet altijd om iets negatief te gaan als een pandemie, terroristische aanslag of natuurramp. Een aanleiding kan ook iets positief als een feest of een jubileum zijn. De praktische tips kunnen gaan van organisatie werkplek, communicatie, overlegstructuren, gezamenlijk mailbox beheren, een persbericht opstellen, de juiste doelgroepen bereiken…
Om in de toekomst snel te kunnen handelen in bijzondere situaties zullen we onze best practices bundelen in een draaiboek voor actueel verzamelen. Deze praktische tips kunnen dan dienen als werkinstrument bij een gelijkaardige situatie, dit hoeft niet altijd om iets negatief te gaan als een pandemie, terroristische aanslag of natuurramp. Een aanleiding kan ook iets positief als een feest of een jubileum zijn. De praktische tips kunnen gaan van organisatie werkplek, communicatie, overlegstructuren, gezamenlijk mailbox beheren, een persbericht opstellen, de juiste doelgroepen bereiken…
©Freija Wouters, Provinciestraat, 3 mei 2020
Wil jij ook een object, foto of dagboek schenken? Stuur dan vòòr 30 juni een mailtje naar coronacrisis_archief@antwerpen.be.
felixarchief.antwerpen.be
www.mas.be
Een initiatief van:
